Η Ελίκη ήταν πρωτεύουσα της Ιωνικής Δωδεκάπολης και λατρευτικό κέντρο όλης της Αχαΐας με επίκεντρο τον ναό του Ελικώνιου Ποσειδώνα. Το όνομα της το οφείλει στην Ελίκη, κόρη του βασιλιά Σελινούντα και γυναίκα του Ίωνα. Στα «Αχαϊκά» του Παυσανία αναφέρεται ότι υπήρχε στη πόλη ενα άγαλμα σε υπερφυσικές αναλογίες, αφιερωμένο στον θεό της θάλασσας Ποσειδώνα. Η Ελίκη είχε ιδρυθεί απο τους Ίωνες ενώ αργότερα Αχαιοί εγκαταστάθηκαν στην περιοχή.Μετά την κάθοδο των Δωριέων, στην περιοχή καταφτάνει ο μυθικός βασιλιάς της Λακεδαιμονίας και του Άργους Τισαμενός,διωγμένος από από τον βασιλιά Αριστόδημο. Στους Λακεδαιμόνιους επιτράπηκε να εγκατασταθούν στην περιοχή και στην πόλη, αλλά η συγκατοίκηση δεν κράτησε πολύ, οι δύο πλευρές ήρθαν σε πολεμική αντιπαράθεση με νικητές τους Αχαιούς .Οι Αχαιοί συνέχισαν τη λατρεία του Ποσειδώνα. Ο Ποσειδώνας ήταν ο προστάτης της πόλης και λατρευόταν από την ομηρική εποχή. Υπήρχε ένας ναός αφιερωμένος στον Ελικώνειο Ποσειδώνα.
Σύμφωνα με τον Παυσανία και τον Στράβωνα οι κάτοικοι της Ελίκης προκάλεσαν την οργή του Ποσειδώνα όταν πήραν από το Ιερό του και σκότωσαν ικέτες που είχαν καταφύγει εκεί για προστασία. Ένας τρομακτικός σεισμός κτύπησε την πόλη και την κατέστρεψε ολοσχερώς, ενώ επέζησαν μόνο όσοι έλειπαν από αυτήν. Αμέσως μετά την κτύπησε μεγάλο κύμα και η πόλη καταποντίστηκε στη θάλασσα. Μέρες πριν τον φονικό σεισμό είχαν παρατηρηθή περίεργα φαινόμενα, όπως υπερβολική ζέστη σε χειμώνα, στέρεμα των πηγών, τα ζώα να έχουν εγκαταλείψει την περιοχή και άλλα τα οποία δεν είχαν υποψιάσει τους κατοίκους. Χρόνια μετά το γεγονός ψαράδες έλεγαν ότι το άγαλμα του Ποσειδώνα έσχιζε τα δίχτυα που μπλέκονταν σε αυτό. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, οι Αχαιοί έστειλαν 2.000 άντρες να βοηθήσουν αλλά δεν κατάφεραν να περισυλλέξουν ούτε έναν νεκρό.
Η Ελίκη έγινε ένα πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο με το δικό της
νόμισμα. Τα ευρήματα από την αρχαία Ελίκη περιορίζονται σε χάλκινα
νομίσματα, που στεγάζονται στο μουσείο του Βερολίνου και σε ιδιωτικές συλλογές. Στη μια όψη του
νομίσματος απεικονίζεται το κεφάλι του θεού Ποσειδώνα με τα
γράμματα ΕΛΙΚ και μια τρίαινα με δελφίνια κοσμεί την άλλη όψη.Με βάση αυτά τα διακοσμητικά θέματα οι αρχαιολόγοι τοποθετούν τα νομίσματα στον 5ο αιώνα π.Χ.
Ο πρώτος αρχαιολόγος που προσπάθησε να εντοπίσει τη χαμένη πόλη ήταν ο Σπυρίδων Μαρινάτος, χωρίς επιτυχία. Το 1988, ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής τη Δώρα Κατσωνοπούλου και τον Steven Soter, ξεκίνησαν εκ νέου την προσπάθεια εντοπισμού της Ελίκης. Στην αρχή, προχώρησαν σε υπερηχητική σάρωση της υποθαλάσσιας περιοχής ΝΔ του Αιγίου. Επειδή αυτή η σάρωση δεν έδωσε ενδείξεις ύπαρξης πόλης στο βυθό ή κάτω από αυτόν στην συγκεκριμένη περιοχή, επικέντρωσαν τις έρευνές τους στην παρακείμενη παραθαλάσσια πεδιάδα. Εκεί, το 1991, οι δοκιμαστικές τομές στο άνω τμήμα του δέλτα που σχηματίζεται από τις εκβολές των ποταμών Σελινούντα και Κερυνίτη, απέδωσαν στρώματα με κεραμική, σε βάθη έως 15 μ. Το 1994, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, διεξήγαγαν μαγνητομετρική έρευνα της περιοχής στο μέσο του δέλτα, η οποία αποκάλυψε το περίγραμμα κτιρίου. Από αυτό το σημείο ξεκίνησαν οι ανασκαφές το 1995, οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι το 2005, αποκαλύπτοντας τα ίχνη της κλασσικής και ελληνιστικής πόλης της Ελίκης, ρωμαϊκό δρόμο και ρωμαϊκά και βυζαντινά κοιμητήρια. Ανακάλυψαν επίσης προϊστορική πόλη της πρώιμης εποχής του Χαλκού (2400 π.Χ.), διατηρημένη σε πολύ καλή κατάσταση.
H Ελίκη είναι τωρα ένας θρύλος.Ο Οβίδιος (43 π.Χ.-17 μ.Χ.) στις «Μεταμορφώσεις» την απαθανατίζει γράφοντας: «Αν ζητάς τις αχαϊκές πόλεις Ελίκη και Βούρα θα τις βρεις υπό τη θάλασσα, όπου ο ναύτης δείχνει ακόμη τα καταβυθισμένα ερείπια…»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου